Uluslararası bilim ekibinden kum sineklerinden bulaşan hastalıkların yayılımını azaltacak proje
Uluslararası bilim ekibinden kum sineklerinden bulaşan hastalıkların yayılımını azaltacak proje
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Parazitoloji Anabilim Dalı öğretim üyeleri Prof. Dr. Seray Töz ayrıca Prof. Dr. Yusuf Özbel’in sorumluluğunda yürütülecek “Maliyet-Fayda ayrıca İklim-Politika Önlemleri ile Kum Sineklerinin Yaydığı Hastalıkların Tespiti ayrıca Azaltılması için İklim İzleme ayrıca Karar Destek Çerçevesi (CLIMOS)” projesi, Avrupa Komisyonu tarafınca “Horizon Europe” kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Türkiye’den Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Parazitoloji Anabilim Dalı ayrıca Portekiz’den Lizbon Üniversitesi, Tropikal Tıp ayrıca Hijyen Enstitüsü iş birliğinde yapılacak projede, halk arasında yakarca (tatarcık) olarak bilinen kum sineklerinden bulaşan hastalıkların yayılımlarının kontrol altına alınması için çalışmalar yapılacak.
Proje ekibini makamında ağırlayarak tebrik eden Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, “Ege Üniversitesi olarak uluslararasılaşma misyonumuz doğrultusunda tüm akademisyenlerimizle nitelikli projeler üretmeye devam ediyoruz. Üniversitemizin adını uluslararası arenada görünür kılmak amacıyla önemli iş birlikleri gerçekleştiriyoruz. Prof. Dr. Seray Töz ayrıca Prof. Dr. Yusuf Özbel hocalarımızın sorumluluğunda yürütülecek olan CLİMOS projesi de bu önemli iş birliklerinden birisi. Portekiz ayrıca Türkiye iş birliğinde yapılacak bu projede kum sineklerinden bulaştırılan hastalıkların yayılımını azaltmak için çeşitli çalışmalar yapılacak. Hocalarımızı ayrıca proje ekibini tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum” dedi
“Erken uyarı sistemi geliştirilecek”
Projede, Çevre Sağlığı ayrıca Tek Sağlık yaklaşımlarına dayalı bir anlayışla hareket ettiklerini ifade eden Prof. Dr. Seray Töz,” CLIMOS projesi, kum sinekleri gibi eklem bacaklı vektörler aracılığıyla hayvanlardan bulaşan hastalık yapıcı mikroorganizmaların ortaya çıkmasını, bulaşmasını ayrıca yayılmasını azaltmaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Çevre Sağlığı ayrıca Tek Sağlık yaklaşımlarına dayalı bu projede iklim değişikliklerinin, kum sineklerinin bulaştırdığı enfeksiyonların yaygınlığına etkisi incelenecektir. Bu amaçlara ulaşmak için, kum sineklerinin, iklimsel ayrıca çevresel faktörlerin ayrıca bu sinekler tarafınca bulaştırılan ayrıca Avrupa’da giderek yayılımı artan hastalık yapıcı mikroorganizmaların dağılımlarının belirlenerek politika yapıcılar aracılığıyla halk sağlığı önlemleri hayata geçirilecektir” diye konuştu.
Prof. Dr. Töz, “Proje ile, daha doğru iklim ayrıca sağlık modellemesi ayrıca enfeksiyon riski tayini için erken uyarı sistemleri ayrıca destek yapıları sağlanacaktır. Sosyo-ekonomik analiz ayrıca risk değerlendirmeleri ile sosyal ayrıca maliyet-fayda değerlendirmeleri sağlanarak karar vericilere yol gösterilecektir” dedi.
“Köpeklerdeki hastalık durumuyla ilgili araştırmalar da yapılacak”
Çok yönlü bir araştırma yapacaklarını ifade eden Prof. Dr. Yusuf Özbel, “Bu projede, vektör kum sineği türlerinin coğrafyası ayrıca bu türler tarafınca taşınan mikroorganizmalara ilişkin veriler ile güncel çevresel izleme verileri, iklim, çevre ayrıca matematiksel algoritmaları içeren açık erişimli etkileşimli bir çevrimiçi platform geliştirilecektir. Eşlik eden eğitim platformu, fon sağlayıcılar, sosyal ayrıca çevresel aktörler, kamu kurumları ayrıca politika yapıcılar tarafınca kanıta dayalı kararların alınmasını sağlayacaktır. Kum sineklerinin (yakarca) vektörlüğünü yaptığı ayrıca Leishmania cinsi protozoon parazitlerin sebep olduğu leishmaniasis Akdeniz Havzası’ndaki diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de insanlarda visseral ayrıca kutanöz olmak üzere iki klinik şekilde görülmektedir. Parazite köpekler kaynaklık yapmakta ayrıca kendileri de hastalanmaktadırlar. Bu nedenle leishmaniasis hem halk sağlığı hem de veteriner hekimlik sorunudur. Projede kum sineklerinin ülkemizdeki durumu, aktiviteleri, Leishmania haricinde taşıdıkları diğer hastalık yapıcı virüsler (Phlebovirüsler) ile ilgili çalışmaların yanı sıra köpeklerdeki hastalık durumuyla ilgili araştırmalar da yapılacaktır” dedi.
Uluslararası multidisipliner bilim ekibi
CLIMOS Projesi, 17 ülkedeki 29 araştırma kuruluşunun katılımıyla gerçekleştiriliyor. Türkiye’den projeye Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Ekoloji Anabilim Dalı ayrıca Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Zoonotik ayrıca Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı katkı sağlıyor.
