Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülmeye devam edilen ayrıca 15 maddesi kabul edilen Medya Kanunu ile ilgili yasa teklifinin olumlu ayrıca …
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülmeye devam edilen ayrıca 15 maddesi kabul edilen Medya Kanunu ile ilgili yasa teklifinin olumlu ayrıca olumsuz yönlerinin bulunduğunu belirten Prof. Dr. Süleyman İrvan, meclisin yapılan eleştirileri ayrıca önerileri de dikkate alarak daha demokratik bir basın yasası yapabileceğini söyledi.
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Süleyman İrvan, TBMM’de görüşülmeye devam eden, “Medya Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Süleyman İrvan, dün gece itibarıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 15 maddesi kabul edilen yasa teklifinin olumlu ayrıca olumsuz yönlerinin bulunduğunu, meclisin yapılan eleştirileri ayrıca önerileri de dikkate alarak daha demokratik bir basın yasası yapabileceğini ifade etti.
“İnternet gazeteciliğinin yasal çerçeveye kavuşması olumlu”
Prof. Dr. Süleyman İrvan, internet gazeteciliğini yasal çerçeveye kavuşturan maddeler ile ilgili olarak şunları söyledi: “Bu yasa teklifinin ilk 18 maddesi, 5187 sayılı Medya Kanunu’nda değişiklikler öngörüyor ayrıca internet medyasını medya kanunu kapsamına alıyor. Bunu olumlu karşılıyorum. Türkiye’de internet gazeteciliği 1995 tarihinde başladı. 1995 tarihinden bugüne kadar geçen 27 yılda internet medyası gelişti, hatta neredeyse geleneksel medyanın yerini aldı. Ama buna rağmen hala tanımlanmış, çerçevesi çizilmiş değildi. İnternet medyasında çalışan gazeteciler gazeteci kabul edilmiyor, gazetecilerin sahibi olduğu bazı haklardan yararlanamıyordu. İnternet medyasında çalışan gazeteciler medya kartı alamıyordu. Bu sorunun çözümlenebilmesi için geçmişte bazı çabalar gösterilmişti, hatta 2012 tarihinde bir internet medyası yasa tasarısı da hazırlanmış ama bir mesafe alınamamıştı. Bu teklif ile internet medyasında çalışan gazeteciler yasal olarak da gazeteci olarak kabul edilecekler. Bu iyi.” İfadelerini kullandı.
“Medya Kartları Komisyonu’nda gazeteci meslek örgütleri ağırlıkta olmalı”
Medya kartlarının dağıtımı için öngörülen Medya Kartları Komisyonu’nun yapısında Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına geniş yetkiler tanındığını belirten İrvan, “Meclis Komisyonlarındaki görüşmeler sırasında Medya Kartları Komisyonu’nun üye sayısı 19’a yükseltildi, ancak bu üyelerin 11’i İletişim Başkanlığı tarafınca belirleniyor. Oysa bu komisyonda gazeteci meslek örgütleri ağırlıkta olmalı ayrıca İletişim Başkanlığı organizasyon işini üstlenmeli. Kimin medya kartı alabileceği kararını İletişim Başkanlığı vermemeli. Demokratik ülkelerde medya kartları medya meslek örgütleri tarafınca veriliyor. Ancak Türkiye’de bu yükün altından kalkabilecek bütçeye ayrıca altyapıya sahip bir meslek örgütü yok. Bence medya kartlarının basım ayrıca dağıtımının İletişim Başkanlığı tarafınca üstlenilmesinin bir sakıncası yok. Yeter ki kimlerin kart alabileceğine ayrıca kimlere kart verilmeyeceğine gazeteci meslek örgütleri karar verebilsin.” şeklinde konuştu.
“İnternet haber sitelerine bazı yükümlülükler getiriliyor”
Yasa teklifinin 3. maddesi ile internet haber sitelerinin kayıt altına alınmasının amaçlandığını belirten Prof. Dr. Süleyman İrvan, haber sitelerinin künye bilgilerini vermelerinin olumlu olduğunu, ve bu sitelerde yayımlanan haberlerin ilk kez yayımlandığı tarih ile güncelleme yapılmışsa güncelleme tarihlerinin de haberin üzerinde verilmesinin yerinde bir karar olduğunu söyledi.
“Öyle haber siteleri var ki ne sahibi belli ne iletişim bilgileri var. Bunların bazı kurallara bağlanmasına karşı çıkmak doğru değil” diyen Prof. Dr. İrvan, zaten yasa teklifi ile ilgili tartışmalarda böyle bir karşı çıkışa da rastlamadığını ifade etti.
“Cevap ayrıca düzeltme hakkının uygulanmasında sorunlar çıkabilir”
Yasa teklifinin 7. Maddesinin, internet haber sitelerinde uygulanacak cevap ayrıca düzeltme prosedürünü tanımladığını ancak uygulamada bazı sorunlar çıkabileceğini belirten Prof. Dr. Süleyman İrvan şunları söyledi:
“Yasa teklifi kabul edilip uygulamaya konduğunda bazı haber sitelerinin ana sayfaları cevap ayrıca düzeltme metinleriyle dolabilir. Neden? Çünkü 5187 sayılı yasanın 14. maddesine yapılan ekte şöyle deniyor: ‘İnternet haber sitelerinde ise zarar gören kişinin düzeltme ayrıca cevap yazısının; sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ayrıca ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ayrıca sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle, aynı puntolarla ayrıca aynı şekilde yayımlamak zorundadır.’ Düzenlemenin olumlu tarafı, cevap ayrıca düzeltme metinlerinin ana sayfada sadece 24 saat kalacak olmasıdır. Aksi takdirde bazı haber sitelerinin ana sayfaları cevap ayrıca düzeltme metinleriyle dolu olabilirdi.”
“Teklifin 5 maddesi Medya İlan Kurumu Kanunu’nda değişiklik öngörüyor”
Yasa teklifinin 19, 20, 21, 22 ayrıca 23. Maddelerinin Medya İlan Kurumu Kanunu’nda değişiklikler öngördüğünü belirten Prof. Dr. Süleyman İrvan, bu değişikliklerle haber sitelerinin de resmi ilan ayrıca reklam alabilir hale geleceğini söyledi.
“Bunu olumlu karşılamakla birlikte bazı sorunlara da işaret etmek istiyorum” diyen Prof. Dr. İrvan şunları ifade etti:
“Sorun şudur: Türkiye’de resmi ilân ayrıca reklam pastası bellidir. Medya İlan Kurumu genel Müdürü Cavit Erkılınç’ın 29 Eylül 2022 yılında İstanbul’da düzenlenen bir toplantıda yaptığı açıklamaya göre, mevcut durumda 953 gazete resmi ilan ayrıca reklam alabilmektedir. Şimdi bu rakama haber siteleri de eklenecektir. 2021 tarihinde Emre Kızılkaya ayrıca ekibi tarafınca yapılıp Journo’da yayımlanan bir araştırma haberine göre Türkiye’de 6 bin 500’den fazla haber sitesi bulunmaktadır. Eğer resmi ilan ayrıca reklam pastası aynı kalacaksa her bir haber mecrasında düşecek pay da doğal olarak azalacaktır. Bu durumun basılı gazeteler aleyhine işleyeceğini ayrıca birçok yerel gazetenin kapanmasına yol açacağını öngörüyorum.”
“29. madde yasa teklifinden çıkartılmalı”
Yasa teklifinin en sorunlu maddesinin 29. madde olduğunu belirten Prof. Dr. Süleyman İrvan, şunları söyledi:
“Bu madde, yanıltıcı bilgiyi yayma suçu olarak yeni bir suç tanımlıyor. Maddenin tam hali şöyle: ‘Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle; ülkenin iç ayrıca dış güvenliği, kamu düzeni ayrıca genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.’ Her ne kadar suç objektif kriterlere bağlanmış gibi görünse de uygulamada ciddi sorunlara yol açacağını, bu maddeye karşı gösterilen tepkilerin dikkate alınması gerektiğini ayrıca maddenin geri çekilmesinin daha doğru olduğunu düşünüyorum.”
