Biyoinformatik bilim insanlarına kolaylık sağlıyor Biyolojinin sunduğu bilgilendirme birikimini bilgisayar teknolojilerinin analiz teknikleri …
Biyoinformatik bilim insanlarına kolaylık sağlıyor
Biyolojinin sunduğu bilgilendirme birikimini bilgisayar teknolojilerinin analiz teknikleri ile değerlendirmeyi sağlayan biyoinformatik ile biyolojik süreçlerin anlaşılabilirliğini artırmak hedefleniyor. Biyoinformatiğin özellikle hem hastalık yapan etkenlerin saptanmasında hem de bu hastalıkların tedavisinin bulunmasında bilim insanlarına kolaylık sağladığını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, kişiye özel tıpta yepyeni bir çağın başladığına dikkat çekiyor. Avcı, biyolojik soruların bilgisayar programları aracılığıyla çözülmesinin de biyoinformatik sayesinde mümkün hale geldiğini ifade ediyor.
Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ayrıca Doğa Bilimleri Fakültesi Biyomühendislik İngilizce Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, disiplinler arası bir bilim dalı olan biyoinformatikin sağlık alanında sağladığı faydalardan bahsetti.
Talep sonucu hızla gelişti
Biyoloji ayrıca enformatik kelimelerinin birleşiminden oluşan biyoinformatiğin disiplinler arası bir bilim dalı olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, “Biyoinformatik, biyolojinin sunduğu bilgilendirme birikimini bilgisayar teknolojilerinin analiz teknikleri ile değerlendirmeyi sağlıyor. Bilgisayarların moleküler biyolojide kullanımı, moleküler dizilimler ayrıca üç boyutlu moleküler yapı veri tabanlarının oluşturulması ile başladı. Kısa sürede çok yüksek miktarlarda veri üreten, gen ekspresyonu, protein-protein ilişkisi, biyolojik olarak aktif molekül araştırmaları, bakteri, maya, hayvan ayrıca insan genom projeleri gibi biyolojik deneylerin doğurduğu talep sonucunda bu alandaki bilişim uygulamaları hızla gelişti.” dedi.
Bilgilendirme toplayıp analiz etmeyi amaçlıyor
Biyoinformatiğin biyolojik veri ayrıca bilgileri toplamak, depolamak, analiz etmek ayrıca yaymak için bilgisayar teknolojisini kullanmayı içeren bilimsel bir alt disiplin olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, “Biyoinformatiğin birincil amacı biyolojik süreçlerin anlaşılabilirliğini artırmaktır. Bu amaçla örüntü tanıma, veri madenciliği, makine öğrenimi algoritmaları ayrıca görselleştirme gibi farklı tekniklerden yararlanılıyor. Biyoinformatik araçları kullanılarak genom sekans verilerinin analizi, ilaç tasarımı, ilaç keşfi (hedef belirleme, biyobelirteç tahmini), gen/protein yapısı ayrıca fonksiyonunun analizi ayrıca tahmini, protein yapı hizalaması, gen varyasyonu ayrıca ekspresyonunun analizi, protein-protein etkileşimleri, gen düzenleme ağlarının tahmini ayrıca tespiti, evrim modellemesi ayrıca hücre bölünmesi/mitoz gibi çeşitli alanlarda araştırmalar yapılıyor.” diye konuştu.
Çok yönlü ayrıca disiplinli yaklaşım gerektiriyor
Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, ‘Biyolojik çeşitliliği oluşturan canlı sistemleri, bu sistemlerin işlevlerini, canlıları oluşturan biyomolekülleri, bu moleküllerin nasıl işlendiklerini ayrıca genetik bilginin nasıl aktarıldığını araştıran moleküler biyoloji ayrıca genetik çok yönlü ayrıca çok disiplinli bir yaklaşımı gerektiriyor.’ dedi ayrıca sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bilginin taşıyıcısı olan moleküllerin ayrıca yaşam için elzem olan moleküler yapıların genellikle polimer yapıda olması son derece dikkat çekiyor. Diziler veya kelimeler olarak yazılabilen bu tür polimerler ayrıca ilişkili konular bilgisayarlar tarafınca işlenebiliyor ayrıca biyolojik verilerin anlamlandırılması, saklanması ayrıca görsel hale getirilmesi sağlanıyor. Böylece biyolojik soruların bilgisayar programları aracılığıyla çözülmesi biyoinformatik sayesinde mümkün hale geliyor. Biyoinformatik aracılığıyla biyolojik veri tabanlarında arama yapılarak hizalama ile dizilerin karşılaştırılmasını sağlanırken, protein yapılarının araştırılması ayrıca filogenetik analizler gerçekleştirilebiliyor.”
Kişiye özel tıpta yeni bir çağ başladı
Genetik bozuklukların incelenmesiyle ilgili çalışmaların tek gen araştırmalarından hücresel gen ağlarının keşfedilmesine, bunların karmaşık etkileşimlerinin anlaşılmasına ayrıca hastalıktaki rollerinin belirlenmesine doğru değiştiğini belirten Avcı, “Bunun bir sonucu olarak, kişiye özel tıpta yepyeni bir çağ başlamıştır. Biyoinformatik, araştırmacılara hesaplamalı biyolojinin getirdiği avantajlardan yararlanmaları için rehberlik ediyor ayrıca yardımcı oluyor.” dedi.
Biyoinformatik bilim insanlarına kolaylık sağlıyor
Gelişen teknoloji içerisinde bilginin dijital olarak işlenebildiği herhangi bir sistemin de biyoinformatiğin uygulama alanına girdiğini ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Gizem Avcı, “Böylece biyoinformatik tek bir hücreden bütün ekosistemlere kadar uygulanabiliyor. Bu sayede de biyoinformatik, özellikle hem hastalık yapan etkenlerin saptanmasında hem de bu hastalıkların tedavisinin bulunmasında bilim insanlarına kolaylık sağlıyor ayrıca yeni teknolojilerin geliştirilmesine destek oluyor.” diye konuştu.