tarımenflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
DOLAR
32,3724
EURO
34,9981
ALTIN
2.325,89
BIST
9.095,89
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Az Bulutlu
23°C
İstanbul
23°C
Az Bulutlu
Cumartesi Az Bulutlu
21°C
Pazar Az Bulutlu
22°C
Pazartesi Az Bulutlu
24°C
Salı Az Bulutlu
19°C

Her 3 kadından ikisi serviks kanseri taraması yaptırmıyor

Türkiye’de her 3 kadından ikisi hayatında bir kez bile serviks kanseri taraması yaptırmamış durumda… CİSÜ Platformu, Jinekolojik Kanserler …

Her 3 kadından ikisi serviks kanseri taraması yaptırmıyor
15.09.2022 12:21
0
A+
A-

Türkiye’de her 3 kadından ikisi hayatında bir kez bile serviks kanseri taraması yaptırmamış durumda… CİSÜ Platformu, Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ayı dolayısıyla birinci basamak sağlık kurumlarında tarama testlerinin önemine dikkat çekti.

Avrupa Jinekolojik Kanserler Birliği (ESGO) ayrıca Avrupa Jinekolojik Kanserler Hasta Dernekleri Birliği (ENGAGE) tarafınca ilan edilen ‘20 Eylül Dünya Jinekolojik Kanserler Farkındalık Günü’ (World GO Day), tüm dünyadaki kadınları erken tanı ayrıca teşhis için farkındalık hareketine davet ediyor. Cinsel Sağlık ayrıca Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu da bu önemli gün dolayısıyla jinekolojik kanserler hakkında en çok merak edilen 10 soruyu yanıtladı.

Jinekolojik kanserler meme kanserinden sonra kadınlarda en çok görülen kanserler arasında yer alıyor. ABD’de her yıl yaklaşık 98 bin kadın jinekolojik kanserlere yakalanırken, Avrupa’da her yıl 58 bin kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konuluyor. Dünyada ise 500 bin kadına serviks (rahim ağzı) kanseri tanısı konuyor. Serviks kanseri dünyada yılda 273 bin (tüm kadın kanser ölümlerinin yüzde 9’u) kadının ölümüne yol açıyor.

CİSÜ Platformu Sözcüsü Filiz Kocaboğa, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı tarafınca yapılmış olan analizlere göre HPV’ye bağlı kanserlerin erkek kanserlerinin yüzde 1’inden, kadın kanserlerinin ise yüzde 5-10’undan sorumlu olduğunu söyledi. Kocaboğa, “Türkiye’de de HPV ile ilişkili kanserler kadınları daha çok etkiliyor. Kadınlarda erkeklerin yaklaşık 5 katı HPV ile ilişkili kanser olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de her üç kadından ikisi hayatında bir kez bile serviks kanseri taraması yaptırmamış. Toplumun dezavantajlı gruplarının sağlık hizmetlerine, taramalara ayrıca maliyeti yüksek olan HPV aşılarına ulaşımı maalesef çok zor… Bu durum da sağlıktaki eşitsizlikleri artırıyor. Serviks kanseri mücadelesinde birinci basamak sağlık kurumları devreye girerse başarıya ulaşılabilir” dedi.

Dünya Jinekolojik Kanserler Farkındalık Günü ile jinekolojik kanserlerle ilgili farkındalığı artırmak ayrıca rahim, rahim ağzı, yumurtalık, vajina ayrıca vulva kanserleri gibi kadınları etkileyen başlıca jinekolojik kanser türlerine ilişkin risk faktörlerine, semptomlara, erken teşhis ayrıca önleme stratejilerine dikkat çekmek amaçlanıyor.

1. Jinekolojik kanser türleri nelerdir?

Kadın üreme organlarında başlayan herhangi bir kanser jinekolojik kanser olarak adlandırılır. Serviks (rahim ağzı), endometrium (rahim), over (yumurtalık) kanserleri en sık görülen jinekolojik kanserler arasında yer alır. Bunlar haricinde tuba uterina (tüp, fallop tüpleri), uterus (rahim), vajina ayrıca vulva (genital bölgenin dış kısmı) kanserleri de jinekolojik kanserler arasındadır. Günümüzde en sık görülen jinekolojik kanser türleri ise rahim, yumurtalık ayrıca rahim ağzı kanserleridir.

2. Jinekolojik kanserler nasıl ortaya çıkar? Belirtileri nelerdir?

Jinekolojik kanserlerin belirtileri kaynaklandıkları organlara göre değişiklik gösterir. Rahim kanserinin en yaygın belirtisi anormal vajinal kanamadır. Regl döngüleri arasında kanama olması ayrıca kanama miktarının fazla olması sık görülen rahim kanseri belirtilerindendir. Menopoz döneminde vajinal kanama olması, pelvik bölgede ağrı, karın ağrısı, şişkinlik hissi gibi belirtiler de rahim kanserine işaret edebilir. Yumurtalık kanseri ise ileri aşamalara kadar belirti göstermez. İleri aşamalarda ele gelen kitle, karında sıvı birikmesi, basınç hissi, idrar ayrıca bağırsak problemleri görülür.

Rahim ağzı kanseri ara kanama, cinsel ilişki sırasında ağrı ayrıca devamında kanama, kötü kokulu vajinal akıntı, menopoz sonrası kanama, bacakların birinde ya da her ikisinde şişkinlik ayrıca idrar sırasında ağrı gibi belirtilere yol açabilir. Vajina kanserinin en sık görülen belirtisi akıntıdır. Özellikle kanlı vajinal akıntı başlıca şikayetler arasındadır. Vulva kanserinde genellikle ilk belirti kaşınmadır. Daha sonra cilt değişikliği, sertleşme, kabuklaşma, kabarma gibi belirtiler görülebilir.

3. Kimler risk altındadır? Genetik midir? Bulaşıcı mıdır?

Jinekolojik kanserlerin her biri için ayrı bir davranış ayrıca görülme riski bulunur. Rahim kanseri genellikle menopoz sonrası yıllarda ortaya çıkar ayrıca genellikle 50-60 yaşları arasında görülür. Kadınların aşırı derecede östrojen hormonuna maruz kalması rahim kanseri riskini artırır. Bunun haricinde aile öyküsü, ilk regl kanamasının erken yaşta başlaması, geç menopoz, hiç doğum yapmamış olmak, kısırlık, obezite, diyabet ayrıca polikistik over sendromu rahim kanserinin risk faktörleri arasındadır.

Rahim ağzı kanseri sıklıkla 30 yaş üstünde görülür, 45-50 yaşından sonra da artış göstermeden görülmeye devam eder, 65 yaş üzerinde görülmesi ise oldukça nadirdir. Rahim ağzı kanserlerinin yüzde 100’e yakınında etken HPV (insan papilloma virüsü)’dir. Dolayısıyla riski artıran en önemli faktör, HPV aktarma riski olan partnerle kurulan cinsel ilişkidir. Ancak HPV rahim ağzı kanserinin tek nedeni değildir. Organların tam olarak gelişmemesi sebebiyle dokularda cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların seyrini hızlandıracağından 16 yaşından önce cinsel açıdan aktif olmak, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanımı, yüksek doğum sayısı, dengesiz beslenme ayrıca sigara kullanımı da rahim ağzı kanserinin HPV dışındaki nedenleri arasında sayılabilir.

Yumurtalık kanseri için ise en önemli ayrıca tutarlı risk faktörü kalıtım ayrıca özellikle de 1. derece yakınlık olmasıdır. Yumurtalık kanserinde kadınların 1. derece akrabalarında 3,6 kat, 2. derece akrabalarında ise 2,9 kat risk artışı vardır. Bunun haricinde yumurtlamayı artıran ilaçların kullanımı, hiç gebe kalmamış olmak, obezite gibi faktörler de yumurtalık kanserine neden olabilir.

Vajina kanseri genellikle 45-65 yaşları arasında görülür. Cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlardan HPV enfeksiyonunun bu kansere sebep olduğu düşünülmektedir.

Vulva kanserinin kadınlar içinde görülme oranı yüzde üçtür. Genellikle menopoza girdikten birkaç yıl sonra görülür. Bu kanser türünün de HPV enfeksiyonu kaynaklı olduğu düşünülmektedir.

4. Tedavi seçenekleri nelerdir?

Jinekolojik kanserler birçok şekilde tedavi edilebilir. Tedaviyi seçmeden önce kanserin boyutları ayrıca hangi bölgelere yayıldığı, kadının yaşı ayrıca genel sağlığı gibi faktörler göz önüne alınır. Rahim ağzı kanserinde üç ana yöntem cerrahi, radyasyon tedavisi ayrıca kemoterapidir. Rahim kanserinin tedavisinde cerrahi olarak rahmi almak (histerektomi operasyonu) temel prensiptir. Operasyon sırasında kanserin yaygınlığını saptamak için karın içinden örnekler alınır, tüpler ayrıca yumurtalıklar çıkartılır. Operasyon devamında çıkartılan tüm parçalar patolojik değerlendirmeye alınarak kanserin yaygınlığı saptanır, eğer kanser rahim dışına yayılmamışsa tedavi tamamlanmış olur; ancak kanser başka organ ya da dokulara yayılmışsa ek bir tedavi gerekebilir. Bu tür ilerlemiş türlerde, cerrahi operasyonun ardından radyasyon (ışın) tedavisi uygulanabilir. Çok özel bazı durumlarda ilaç tedavisi (kemoterapi) de kullanılır.

Yumurtalık kanserinin klasik tedavisi cerrahi ayrıca ardından yapılan ilaç (kemoterapi) tedavisidir. Bazı durumlarda hastanın şikayetlerini gidermek için radyoterapi de uygulanabilir.

Vajen kanserinin tedavisinde kanser vajinanın tepesinde rahim ağzına yakın yerleşmişse cerrahi olarak rahim ayrıca vajinanın üçte birlik üst kısmı çıkarılır. Bu işleme alt karın bölgesi lenf bezlerinin çıkarılması da eklenir. Cerrahi operasyon sonrası radyoterapi uygulanır. Kanser vajinanın orta bölümüne yerleşmişse cerrahi operasyon uygulanmaz, sadece radyoterapi uygulanır. Kanser vajinanın girişine yani alt üçte birlik kısma yerleşmişse dış vajina ile birlikte vajenin alt üçte birlik kısmı cerrahi olarak çıkartılır. Bu tedaviye radyoterapi de eklenir.

Vulva kanserinin tedavisinde vulvektomi denilen bir operasyonla vulva ayrıca kasık lenf bezleri çıkartılır. Vulvanın çıkarılmasının ardından plastik cerrahlar tarafınca vulva ayrıca vajina estetiği yapılabilmektedir. Cerrahi operasyon sonrası genellikle radyoterapi de uygulanır.

5. Tedavi edilen jinekolojik kanserler tekrar eder mi?

Her kanserde olduğu gibi jinekolojik kanserlerde de tekrar etme riski bulunur. Ancak örneğin rahim kanserinin tedavisinde rahim tamamen alındıysa ayrıca kanser başka bir doku ya da organa sıçramadıysa bu risk oldukça düşüktür.

6. Jinekolojik kanserlere yakalanmamanın bir yolu var mıdır? Neler yapılmalı?

Jinekolojik kanserlerden korunmanın ayrıca tedaviden istenen sonucu almanın en etkili yolu teşhiste geç kalmamaktır. Erken teşhis ise ancak düzenli jinekolojik taramalar yaptırarak mümkün olmaktadır. Bunun için düzenli olarak jinekolojik muayene ayrıca pelvik ultrasonografinin yanı sıra pap smear testi yaptırılmalı, menopoz sonrası oluşan kanamalar takip edilmelidir. Ve rahim ağzı kanserinde HPV aşısı yüzde 100’e yakın koruma sağlarken sigara tüketilmemesi, B vitamini takviyesi, B (beta) ayrıca folat içerikli diyetler rahim ağzı kanseri riskini azaltmaktadır.

7. Erken tanı ayrıca teşhis için ne kadar sıklıkla kontrol önerilmektedir?

Jinekolojik kanserlerin erken tanı ayrıca teşhisi için ilk cinsel ilişki devamında rutin muayenelere başlanması öneriliyor. Genelde ise tüm kadınların yılda en az bir kere ya da altı ayda bir jinekolojik muayeneye gitmesi gerekiyor. Ve kadınlarda serviks kanseri tarama programı kapsamında 30-65 yaş aralığındaki kadınlar, KETEM (Kanser Erken Teşhis, Tarama ayrıca Eğitim Merkezleri), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ayrıca Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), beş yılda bir smear ayrıca HPV-DNA testi yaptırabilir. Muayene hastanın sözlü hikayesinin alınması ile başlar. Ardından genital organın önce dış yapısı hekim tarafınca muayene edilir. İşlemin sonrasında gerekli görülürse vajina içinin fizik muayenesi yapılır. İlerleyen süreçte vajina duvarı ayrıca rahim ağzı gibi iç bölgeler vajinal ultrason ile görüntülenebilir.

8. Kontrol randevuları için hangi sağlık birimine başvurulmalıdır?

Jinekolojik kontrol randevuları için hastanelerin “Kadın Hastalıkları ayrıca Doğum (Jinekoloji)” bölümlerine başvurulmalıdır.

9. Ameliyat sürecinin ardından nelere dikkat edilmelidir?

Jinekolojik ameliyat sonrası doktorunuzun önerdiği beslenme yönergelerine uymalı ayrıca ilaçlarınızı belirtildiği şekilde almaya devam etmelisiniz. Jinekolojik ameliyat sonrası yaklaşık 4 ile 6 hafta sonra ortaya çıkabilecek vajinal lekelenme veya hafif kanama sık görülen bir durumdur. Ağır bir kanama olduğunda doktorunuza başvurmalısınız. Ameliyat sonrası genellikle ilk 8 hafta vajinal ilişkiye girmek önerilmez, bazı durumlarda daha fazla da beklemek gerektiğinden vajinal ilişkiye girmeden önce doktorunuza danışmalısınız. Ve ameliyat sonrası kontrol randevularınıza mutlaka gitmeli ayrıca iyileşme süreci için doktorunuzun önerilerini takip etmelisiniz.

10. Jinekolojik kansere yakalanan biri çocuk sahibi olabilir mi?

Üreme çağında çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda kanserin evresine göre tedavi yapılarak hastanın doğurganlığın korunması mümkün. Örneğin rahim kanserinin erken evrede tedavisine başlandığında 6-12 ay hastalığı hormonal tedavi ile baskılayıp hastalara çocuk sahibi olmaları için fırsat sağlanabilir. Yumurtalık kanserinde kanser tek bir yumurta ile sınırlı ise diğer yumurtalık ayrıca rahim korunarak operasyon yapılır. Rahim ağzı kanserinde de hastalık erken evrede ise rahim korunarak ayrıca sadece rahim ağzı çıkarılarak tedavi

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

Sponsorlu Bağlantılar: - sosyal içerik platformu - ETSY Blog - uygulama fikirleri - vize başvurusu