Afetler, sebep olduğu sonuçlar itibarıyla çoğu vakit pek çok ulusal ayrıca uluslararası kurumun yardım ayrıca desteğini gerektiren büyük olaylardır.
Afetler, sebep olduğu sonuçlar itibarıyla çoğu vakit pek çok ulusal ayrıca uluslararası kurumun yardım ayrıca desteğini gerektiren büyük olaylardır.
Afet devamında fiziksel yıkımın, psikolojik travmanın ayrıca çok fazla belirsizliğin olduğu bir ortamda toparlanmayı planlamak ayrıca yönetmek oldukça güçtür. Bu bağlamda sosyal hizmet alanına da önemli görevler düşmektedir.
Konya Ticaret Odası (KTO) Karatay Üniversitesi İktisadi, İdari ayrıca Sosyal Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü akademisyenlerinden Dr. Öğr. Üyesi Dilara Ustabaşı Gündüz afetlerde sosyal hizmet konusunu değerlendirdi.
KTO Karatay Üniversitesi İktisadi, İdari ayrıca Sosyal Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü akademisyenlerinden Dr. Öğr. Üyesi Dilara Ustabaşı Gündüz,afet sonrasındaki toplumsal iyileşme sürecinin aylar hatta yıllar alabileceğini söyledi. Gündüz; “Hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını dikkate aldığımızda insanların ‘yeni’ normale nasıl varacakları bugünün sorununu oluşturmaktadır.
Toplumsal iyileşme sürecinin insan hayatının her yönünü kapsaması gerektiği gerçeği dikkate alındığında, toplum temelli oldukça geniş çaplı uzun erimli bir organizasyonun planlanmasının gerekliliği önümüze çıkmaktadır” dedi.
“Tüm Sorunları Kuşatacak Sosyal Yaşamın Tekrardan İnşasına Odaklanılmalı”
Afet yönetiminin deprem öncesi, sırası ayrıca sonrasını kapsayacak şekilde planlanmasının önemine değinen Gündüz; “Kuşkusuz deprem öncesi ayrıca sırası yaşanılanlar önemliydi. Fakat geldiğimiz nokta itibarıyla bu iki aşama geride kaldı. Şimdi ise sosyal yaşamın tekrardan inşasına odaklanarak, depremzedelerin tüm sorunlarını kuşatacak uzun soluklu ayrıca sürdürülebilir sosyal politikalara ihtiyaç vardır” şeklinde konuştu.
“Depremin İlk Gününden İtibaren Pek Çok Türde Destek Ulaştı”
Gündüz; “Kahramanmaraş merkezli depremlerden on bir ili ihtiva eden oldukça geniş bir coğrafya etkilendi. İlk kriz ayrıca devamında en çok ihtiyaç duyulan güvenlik ağı program türleri arasında sağlık hizmetleri, gıda ile ayni yardımlar, nakit transferleri ayrıca bayındırlık programlarının yer aldığını gördük. Buradaki amaç temel insani ihtiyaçların karşılanabilmesiyle birlikte toplumun sosyal ayrıca ekonomik kaynaklarını istikrara kavuşturacak güvenlik hissinin sağlanabilmesidir. Depremin ilk gününden itibaren gelişmeleri; bölgeye sevk edilen kamusal, yerel, sivil ayrıca uluslararası menşeili; finansal, organizasyonel, sağlık ayrıca psikolojik ilk yardım gibi pek çok türde destek ayrıca hizmetleri medyadan takip ettik” ifadelerine yer verdi.
“Yaraları Sarmak İçin Topyekûn Sorumluluk Üstlenmeliyiz”
Afetin sebep olduğu ekonomik, psikolojik, sosyal tahribatlar karşısında alınması gereken sorumlulukların bir veya iki kuruma yüklenmemesi gerektiğinin altını çizen Gündüz; “Toplumun tekrardan kendine gelmesi ayrıca yaraları sarması noktasında başta afet yönetimiyle ilgili kurumlar olmak üzere tüm kesimlerle el ele vermemiz gerekmektedir. Bu ciddi toplumsal tahribat karşısında çözüm ayrıca toparlanma yine toplumsal kaynaklarla desteklenmelidir. Afetten etkilenenlere yönelik başlatılan sosyal yardımların ayrıca duygusal desteklerin, toplumsal bağları güçlendiren yönü göz ardı edilmemelidir. Özellikle tekrardan inşa ayrıca yeni normale dönme çabalarına yönelik gerçekleştirilen küçük büyük her türlü desteğin değer gördüğü ayrıca toplumda birleştirici bir gücü olduğu açıktır. Bu süreçte farklılıklarına rağmen herkesin birlik ayrıca beraberlik duygularının gelişmesi bireyler ayrıca gruplar arası sosyal mesafeleri kısaltmakta, aradaki sosyal bağları ayrıca sosyal sermayeyi güçlendirmektedir” dedi.
“Depremin İlk Gününde Başlatılan Dayanışma ayrıca Yardımlaşma Ruhu Diri Tutulmalı”
Gündüz; “Medyada afet haberlerine giderek daha az sıklıkla yer verilmeye başlanması, insanların gerçekleşen afetin tahribatı ayrıca büyüklüğü karşısında ihtiyaç duyulan yardım ayrıca desteğe dair algılarını zayıflatabilir ayrıca hayırsever tutumlarını sınırlandırabilir. Bu nedenle depremin ilk gününde başlatılan dayanışma ayrıca yardımlaşma ruhu bundan sonraki süreçte de diri tutulmalıdır. Bu konuda her türlü basın aracının desteği sürmelidir” şeklinde konuştu.
“Koruyucu Önleyici Çalışmalara Odaklanılmalı”
Bundan sonraki aşamada olası afetlere karşı yerel, ulusal ayrıca uluslararası paydaşlarla iş birliği gerektiren karmaşık ayrıca çok yönlü bir sürecin planlanması gerektiğini vurgulayan Gündüz; “Ülkenin her bir yanındaki riskler belirlenerek, oluşma ihtimali yüksek yeni afetlere karşı toplumsal seferberlik ruhuyla yaklaşılmalı ayrıca hızlıca önlemler alınarak hayata geçirilmelidir. Bu nedenle tüm toplum kesimlerine afet bilincinin yerleştirilmesine yönelik toplum temelli çalışmalar yapılmalı, bu yönde zorunlu eğitimler verilmelidir” dedi.
“Tekrardan ayrıca Kapsayıcı Kalkınma Politikaları Toplumu Güçlendirecektir”
Gündüz; “Deprem devamında sosyal yardımlar, istihdam, barınma, eğitim, sosyal hizmetler, toplumsal iyilik haline kavuşabilmeye yönelik her türlü sosyal düzenlemeler tekrardan kalkınabilmede büyük önem taşımaktadır. Deprem sonrası fiziki yıkımın ortadan hızla kaldırılarak altyapı ayrıca çevre iyileştirmeleri toplumların yalnızca yeni normale dönmesi için değil; aynı zamanda adil ekonomik büyümeye destek olması bakımından da önem taşımaktadır. Yaraları sarma ayrıca sosyal yaşamı tekrardan inşa etmede kırsal kesimin ayrıca köylerin de planlamaya dahil edilmesi kapsayıcı kalkınma için gereklidir. Depremden etkilenen bölgelerde altyapıyı tekrardan inşa etme, deprem öncesi sunulan hizmetleri tekrardan kurgulama ayrıca bölge insanına psikososyal destek sağlama temel stratejiler arasında yer almalıdır” diyerek tekrardan kalkınma aşamasında hayata geçirilecek sosyal politikaların sadece sorunlara odaklanmayıp toplumu güçlendirerek direncini de arttıracağına işaret etti.
“İyileşme Sürecinde Yerel, Kültürel Dinamikler Göz Ardı Edilememeli”
Toplumsal yaraları sararken uygulayıcıların önceden formülize edilmiş çalışmalar yerine yerel bağlamı ayrıca ihtiyacı dikkate alarak harekete geçmelerinin önemli olduğunu söyleyen Gündüz, “Özellikle kriz yönetimi, yas danışmanlığı, travma tedavisi, psikososyal destek gibi konularda yetkinlikleri bulunan meslek gruplarının afet sonrası saha çalışmalarına aktif bir şekilde katılmaları doğal bir beklentidir. Afetten etkilenenlerle çalışmada ırk, din, dil, etnik köken gibi farklılıkları dikkate alan çokkültürcü bir perspektife sahip olmak kuşkusuz çok önemlidir” ifadelerine yer verdi.
“Refakatsiz Çocuklar ‘Sahipsiz’ Değil”
Gündüz; “Afetten en fazla etkilenen incinebilir grupların başında çocuklar gelmektedir. Enkazdan kurtarılan, yakınlarını kaybeden çocuklara yönelik Aile ayrıca Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ayrıca İçişleri Bakanlığı iş birliğiyle birtakım çalışmalar yürütülmektedir. Bu süreçte Aile ayrıca Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafınca refakatsiz çocuk sorgulama sistemini hayata geçirilerek çocuklarını kaybeden ailelere kolaylık sağlanmaktadır. Sistem sayesinde 25 Şubata kadar 1453 çocuk, ailelerine teslim edilmiştir” şeklinde konuştu.
“Refakatsiz Çocukların Ruh Sağlığı İçin Uzmanlardan Destek Alınmalı”
Bundan sonraki süreçte refakatsiz çocuklar için psikososyal desteği de ihtiva eden yeni uygulama modellerine vurgu yapan ayrıca önemli tavsiyelerde bulunan Gündüz; “Refakatsiz çocuklarla çalışacak meslek elemanlarına yönelik bu çocukları tanıma, ihtiyaçlarını anlama ayrıca yanıtlamaya odaklanan özel eğitimler geliştirilebilir. Çocukların uzun süreli bakımı, korunması ayrıca rehabilitasyonu için acil ihtiyaçlarını belirlemek ayrıca kaynaklarla buluşturmak üzere fon oluşturulabilir. Refakatsiz çocukların ruh sağlığı ayrıca tıbbi tedavi gerektiren hizmetlere, eğitim ayrıca sosyokültürel uygulamalara erişimleri sağlanarak sosyal bağları kurma ayrıca güçlendirmeleri sağlanabilir. Özellikle afetten kurtularak, vücut bütünlüğü ampütasyon sebebiyle bozulan çocukların ruh sağlığı üzerinde uzmanlardan destek alınmalı ayrıca bundan sonraki hayata uyum çalışmaları desteklenmelidir” dedi.
“Afet Sonrası Sosyal Hizmet İhtiyacında Önemli Bir Artış Söz Konusu”
Gündüz, afet sebebiyle insanların hayatlarının beklenmedik şekilde alt üst olması, yakınlarını kaybetmeleri, incinebilir grupların savunmasız kalması, bazı bireylerin vücut bütünlüğünün bozulması, ciddi ölçüde maddi kayıp ayrıca hasarın ortaya çıkması, afet sonrası yeni normale dönmede yaşanacak güçlükler ayrıca daha pek çok sorunun bu dönemde sosyal hizmet ihtiyacını bir kez daha gündeme getirdiğini söyledi. “İnsanların hayatlarını tekrardan inşa etmeleri ayrıca yeni hayatlarına uyum sağlamalarını desteklemeye yönelik beslenme, barınma, istihdam, eğitim, sosyal yardım, psikososyal danışmanlık gibi çok aktörlü iş birliğini gerektiren kapsamlı uygulamalar sosyal hizmetlerin sunumunun etkili olmasında önem taşımaktadır. Bu süreçte sosyal hizmet uzmanları afetten etkilenenlere geçici barınma, gıda, giyim gibi yardımların temini dışındaki kaynakları koordine etme, incinebilir nüfusun ihtiyaçlarını belirleme, travmayla baş etmede diğer ruh sağlığı çalışanlarıyla iş birliğiyle hareket etme, problem çözme, krize müdahale, uzun dönemli ihtiyaçları belirleme gibi pek çok konuda görev almaktadırlar” diyerek afet sonrası dönemde sosyal hizmetlerin planlanması ayrıca yönetilmesinde, sosyal hizmet profesyonellerine giderek daha fazla ihtiyaç duyulduğunu aktardı.
